جینسینگ گیاهی است دارای ریشههای گوشتی که از گیاهان بومی مناطق شرقی آسیا و شمال امریکا محسوب میشود و البته در صورت فراهم بودن شرایط کشت، در دیگر مناطق هم قابلیت کاشت و برداشت دارد. ریشه این گیاه بیش از هزاران سال است که به عنوان یک داروی اساطیری و ارزشمند در بین مردمان سرزمین تایلند، چین، کره، منچوری، ویتنام و در میان سرخپوستان امریکایی مورد استفاده قرار میگیرد.
جینسینگ سالها است که جهت بهبود عملکرد حافظه و شناختی، کاهش اضطراب، افزایش قوای جنسی، درمان ناتوانیهای جنسی و دیگر مشکلات مختلف استفاده میشود. جینسینگ در ترکیبات خود مادهای به نام جینسنوسید یا ginsenosides دارد که در حقیقت خواص درمانی این گیاه وامدار حضور این ماده مقوی است. در ریشه این گیاه ترکیبات مغذی متنوعی مانند: پلیفنولیک، پلیاستیلن، پلی ساکارید، آرژنین و مشتقات آن یافت میشود.
این گیاه آنقدر در گذشته ارزشمند و کمیاب بوده که در زمان امپراتوری، امتیاز آن صرفاً در دست شاهان و امپراتوران بوده است و در وعدههای غذایی خاندانهای سلطنتی به عنوان افزایشدهنده قوای جنسی و اکسیر جوانی استفاده میشده است.
در گذشتههای دور Ginseng را برای درمان انواع بیماریها مورد استفاده مینمودند، اما در روزگار امروزی یقیناً باید تحقیقات و مطالعات بسیار بیشتری انجام شود تا خواص این ریشه گیاهی به عنوان یک مکمل غذایی مفید اثبات شود. محققان و پژوهشگران غربی اغلب خواص دارویی جینسینگ را زیر سؤال برده و اثبات آن را نیازمند تحقیقات بیشتر میدانند.
میتوان محصولاتی که حاوی جینسینگ است را بر اساس کیفیت و خواص داروییشان تقسیم نمود. توصیه ما این است که پیش از خرید این محصولات، حتماً به مواد تشکیلدهنده و کاربرد هر یک از آنها دقت کنید. برخی از این محصولات حاوی مقدار بسیار کمی از ترکیبات جینسینگ هستند و برخی دیگرشان دارای میزان بیشتری از آن گیاه هستند. محققان در طی این سالها توانستهاند خواص بسیار زیادی را به جینسینگ نسبت دهند که در این بخش آنها را برایتان شرح میدهیم.
در ترکیبات این گیاه آمریکایی، مقادیری از پلیساکارید و الیگوپپتیدها یافت میشود که موجب کاهش استرس اکسیداتیو و خستگی و همچنین افزایش قابل توجه فعالیت بدنی و انرژی میشود که این برای بیماران مبتلا به سرطان بسیار مفید است.
این گیاه قادر است فعالیت ذهنی و بدنی افرادی که دچار ضعف و خستگی مزمن هستند را تحت تأثیر قرار داده و درمان کند. نتیجهی یکی از این مطالعات انجام شده نشان میدهد جینسینگ میتواند علائم خستگی را در بیماران مبتلا به سرطان و بسیاری از دیگر بیماریهای سلولی کاهش دهد. البته که خاصیت انرژیبخشی جینسینگ به عنوان مکمل مطالعه شده است و این نتایج صرفاً در افرادی دیده شده که تحت روشهای درمانی دیگری هستند و از این گیاه هم استفاده میکنند.
با افزایش سن، توانایی شناختی و فعالیت عصبی افراد با مشکلات جدی مواجه میشود. جینسینگ میتواند این تواناییها را تحریککند. مقادیر مناسب آنتی اکسیدان موجود در این گیاه مفید باعث جلوگیری از تجمع پلاکها و رادیکالهای آزاد در مغز میشود و در نهایت میتواند از مبتلا شدن فرد به آلزایمر، زوال عقلانی و سایر اختلالات شناختی جلوگیری کند.
جینسینگ علاوه بر این قادر است فرایند تفکر و ادراک انسان را به شکل واضحی تقویت کند. تحقیقاتی در این زمینه انجام شده که نتایج آن در «Cochrane Library» به انتشار رسیده است و تمام اینها صحت این ادعا را مورد بررسی قرار داده و در نهایت تأیید کرده است.
این مطالعات نشان دادهاند جینسینگ برای ابعاد رفتاری شناختی و کیفی زندگی انسانها سودمند است. البته که نویسندگان این پژوهشها و مطالعات هشدار دادهاند که آن مطالعات و بررسیهای سیستماتیک انجام شده به یک نتیجه قطعی و قانعکننده در زمینه اثربخشی صد درصدی جینسینگ بر تقویت شناختی نرسیده است و جهت اثبات کامل این خواص باید بررسیها و مطالعات بیشتر و جامعتری انجام شود.
همچنین نتایج تحقیقات دیگری در مجلهی «Dairy Science» منتشر شده است که اثرات ترکیب جینسینگ آمریکایی با غذا را نشان میدهد. پژوهشگران نوعی شیر غنی شده با جینسینگ را جهت تقویت عملکرد شناختی تهیه نمودهاند. علیرغم تمام این تحقیقات، هنوز نمیتوان به شکل قطعی گفت که ترکیب جینسینگ با محصولات خوراکی مختلف تأثیر صد درصدی بر بعد شناختی انسان دارد.
ترکیبات معدنی جینسینگ، دارای خواصی است که میتواند قند خون افراد مبتلا به دیابت نوع 2 را به طور ملموسی کاهش دهد. جینسنوسید موجود در این گیاه در تولید انسولین و بهبود مقاومت بدن به انسولین نقش بسزایی دارد. هر چند برای اثبات تأثیر این گیاه بر سطح انسولین و قند خون انسان باید تحقیقات و مطالعات بیشتری انجام شود، اما با نتایج به دست آمده تا به الان میتوان نتیجه گرفت که این گیاه تأثیر خود را بر سطح قند خون میگذارد.
از جمله خواص جینسینگ میتوان به پیشگیری از آنفلونزا اشاره کرد. تحقیقاتی در زمینه اثرگذاری این گیاه روی موشهای آزمایشگاهی انجام شده که نتایج آن نشان میدهد این ریشه گیاهی پرخاصیت قادر است از بروز آنفولانزا و همچنین ویروس سینسیشیال تنفسی با نام اختصاری RSV جلوگیری کند. بررسیهای مختلف در این زمینه نشان داد که عصاره جینسینگ قرمز توان بهبود بخشیدن به وضعیت سلولهای اپیتلیالی یا همان بافت پوششی که ویروس آنفولانزا بر آنها اثر گذاشته است را دارد. تحقیقات تکمیلی در این زمینه همچنان ادامه دارد.
در جینسینگ قرمز کرهای مقادیری از جینسنوسید وجود دارد که دارای خواص آنتی اکسیدان و ضد التهابی قدرتمندی است. این ماده میتواند استرس اکسیداتیو را کاهش دهد و موجب افزایش فعالیت آنزیمی شود. همچنین این گونه از جینسینگ قادر است التهاب عصبی را کاهش دهد و عملکرد مغز پس از آسیب نخاعی را بهبود بخشد. پژوهشگران متعددی معتقدند که جینسنوسید میتواند مسیرهای مختلفی را در سیستم ایمنی بدن بیاید که قادر به کاهش التهابات هستند.
Ginseng قرمز کرهای قادر است در بهبود اختلال کمتوجهی و بیشفعالی (attention deficit hyperactivity disorder) که در بسیاری از کودکان و بزرگسالان وجود دارد و باعث کاهش تمرکز و پایین آمدن سطح یادگیری آنان میشود، تأثیر بسزایی داشته باشد.
جلوگیری از بروز پیری یکی از مهمترین دغدغههای علم پزشکی است و وجود داشتن این خاصیت در ریشه گیاه جینسینگ باعث شده که این ماده مفید تبدیل به یک گیاه محبوب در سراسر جهان شود. همانطور که دانستید، این گیاه حاوی اثرات آنتی اکسیدانی بسیاری قوی است که از بروز اثرات منفی رادیکالهای آزاد موجود در بدن جلوگیری میکند. این رادیکالها با آزاد شدن خود میتوانند به سلولهای بدن، بخصوص سلولهای بافت پوست آسیب برسانند و باعث بروز چین و چروکهای پوستی و از بین رفتن جوانی و شادابی پوست انسان شوند.
در جینسینگ مواد معدنی و مغذی بسیاری وجود دارد. در میان آنها، یکی از انواع کربوهیدرات وجود دارد که به شکل مستقیم باعث پیشگیری از آلوپسی و الگوی طاسی مردانه میشود. استفاده موضوعی از پمادهایی که در فرمولاسیون خود دارای جینسینگ هستند یا استفاده مستقیم از ادویه این گیاه باعث بهبود سلامت فولیکولهای مو میشود. علاوه بر آن، از ریزش مو و شوره سر نیز جلوگیری میکند.
ثابت شده که جینسینگ آسیایی اثرات متنوعی بر سیستم عصبی مرکزی بدن دارد. از میان این اثرات مهم میتوان به تقویت روحیه و افزایش سطح انرژی انسان اشاره نمود. علاوه بر اینها، آداپتوژنهای موجود در این ریشه گیاهی مفید قادر هستند سطح هورمونهای بدن را تغییر دهند و با این کار در کاهش و درمان استرس و اضطراب مزمن مؤثر باشند.
همانطور که دانستید، این گیاه حاوی ترکیبات آنتی اکسیدان، ضدالتهابی، آنژیوژنیک و آپوپتوتیک است و این موضوع باعث میشود که این گیاه مفید، خاصیت ضد سرطانی ویژهای داشته باشد. نتیجه مطالعات انجام شده در این زمینه حاکی از آن است که مؤثرترین و ویژهترین خاصیت جینسینگ در پیشگیری از بروز سرطان کولورکتال یا همان سرطان روده بزرگ است.
همچنین این گیاه عجیب و پرخاصیت در کاهش علائم این سرطان و پیشگیری از گسترش آن تأثیر بسزایی دارد. در حال حاضر تحقیقاتی در زمینه تأثیر جینسینگ بر دیگر سرطانها مانند سرطان ریه، سرطان پوست، سرطان کبد، سرطان پروستات و سرطان ریه در حال انجام است که نتایج آن میتواند برای مبتلایان به این بیماری بسیار امیدبخش باشد.
جینسنوسیدی که در جینسینگ برزیلی موجود است، میتواند اکسیدنیتریک را از سلولهای لایه درون رگی آزاد کند. این موضوع سبب میشود عروق خونی در بافتهای تناسلی آرام شوند و در نهایت اختلالات جنسی در آقایان درمان گردد. علاوه بر این موضوع، ریشه جینسینگ قادر است ترشح هورمون تستوسترون را در آقایان به طرز قابل توجهی تقویت کند.
در سال ۲۰۰۲ در کشور کره تحقیقاتی حول محور این موضوع انجام شد که نتایج آن در مجله انگلیسی Clinical Pharmacology به چاپ رسید و نشان میداد ۶۰ درصد مردانی که از جینسینگ استفاده میکنند، شاهد بهبود قابل توجهی در علائم بیماری خود بودهاند.
این تنها تحقیق و مطالعه انجام شده در این زمینه نیست. طی مطالعات دیگری که در زمینه اثربخشی جینسینگ قرمز برای درمان اختلال جنسی در آقایان انجام شده، مشخص شده است که تعداد آزمایشها و روشهای تجربی جهت اثبات فایده این گیاه در درمان اختلالات جنسی کافی نبوده و باید برای اثبات صد درصدی اثر جینسینگ بر هورمونهای مردانه و بافتهای تناسلی مطالعات و بررسیهای بیشتری انجام شود.
این گیاه با اثرات ویژه خود قادر است به ضد عفونی شدن و همچنین تقویت ایمنی پوست کمک کند. این گیاه مفید توان تحریک جریان خون در بدن را بخصوص در نواحی سلولهای پوستی دارا است و با این قابلیت خود به جوانسازی، آبرسانی و افزایش لطافت پوست کمک میکند.
جینسینگ در کاهش بیماری مزمن انسدادی ریه با نام اختصاری COPD که باعث التهاب راه هوایی فوقانی ریه میشود، تأثیر مهمی دارد. از علائم شایع این بیماری میتوان به گرفتگی، خارش بینی و عطسه اشاره کرد. علاوه بر این، جینسینگ قادر است عفونتهای باکتریایی را به خوبی از ریهها بزداید.
جینسینگ سیبری دارای خواص ضد خستگی و افزایش انرژی بسیار زیادی است. این ریشه گیاه همچنین به کاهش درد که یکی از علائم شایع و مهم فیبرومیالژیا (سندرم درد اسکلتی عضلانی) است کمک شایانی میکند. علاوه بر این، کاهش التهابات و تثبیت اثرات سیتوکینهای التهابی که بعد از شیمی درمانی در کودکان مبتلا به سرطان ایجاد میشود و روند درمان را تکمیل میکند، مؤثر است.
ترکیبات قوی که در مواد شیمیایی این گیاه وجود دارند، باعث افزایش متابولیسم بدن،سرکوبی اشتها و چربی سوزی بیشتر میشوند. مصرف جینسینگ به صورت خشک یا پودر شده میتواند به سرعت هورمونهای گرسنگی را سرکوب و میل به غذا خوردن را کاهش دهد. نتیجه این امر یقیناً جلوگیری از افزایش وزن است.
مطالعات مقدماتی و آزمایشهای انجام شده نشان داده که آنتی اکسیدانهای موجود در ترکیبات جینسینگ قادر است از بروز آسیبهای میوکاردیال و سایر بیماریهای مزمن و قلبی و عروقی پیشگیری کند و روند این سیستم داخلی را بهبود ببخشد.
نتایج منتشر شده از مطالعات و آزمایشهای مقدماتی در این زمینه نشان میدهد جینسینگ قرمز چینی قادر به کاهش سطح سرمی کلسترول است. تحقیقات در این زمینه برای تکمیل شدن نتایج همچنان ادامه دارد.
همانطور که دیدید، جینسینگ ریشه گیاه و ادویهای بسیار قوی است که مزایای زیادی برای بخشهای مختلف بدن انسان دارد؛ اما تأثیرات این گیاه تنها به مزایای آن محدود نمیشود و میتواند باعث بروز واکنشهای منفی متنوعی در بدن انسان شود.
مطالعات در این زمینه همچنان ادامه دارد و میتوان گفت تمام عوارض هنوز مورد بررسی قرار نگرفته است. هر چند به طور کلی مصرف گیاه جینسینگ خطر خاصی ایجاد نمیکند، اما میتواند باعث بروز واکنشهایی شود که در ادامه آنها را بیان میکنیم.
عوارض کلی جینسینگ عبارتند از: